Kronova bolest – simptomi i lečenje upale creva
10. April 2025.
Gastritis – upala želuca
14. April 2025.Ulcerozni kolitis je hronična upala sluzokože creva koja zahvata samo debelo crevo (kolon) i rektum a ne bilo koji deo digestivnog trakta kao kod Kronove bolesti. Najčešće se javlja kod mlađih osoba ženskog bola (starosti od 15-25 godina), ali se može javiti i kasnije u šestoj deceniji života. Osim debelog creva bolest može zahvatiti druge organe ali i zglobove, plućnu maramicu, meko tkivo a često je udružena sa autoimunom oboljenja žučnih puteva (primarnim sklerozirajućim holangitisom).
Bolest se može pojaviti u blagom, umerenom i težkom obliku, i to zavisi od količine krvi, sluzi i broju stolica tokom dana.
Tačan uzrok ulceroznog kolitisa nije potpuno poznat, ali se smatra da se razvija usled kombinacije faktora:
- Genetika - nekoliko istraživanja je otkrilo da postoji genetska predispozicija za razvoj ove bolesti
- Imunuloški sistem - osobe sa poremećajem u imunološkom sistemu imaju više predispozicija da obole od ulceroznog kolitisa
Spoljašni faktori - infekcije, pušenje, upotreba određenih lekova (npr. antibiotici, NSAR), i određen tip ishrane, mogu imati uticaj na razvoj bolesti
Bolest se može pojaviti u blagom, umerenom i težkom obliku, i to zavisi od količine krvi, sluzi i broju stolica tokom dana.
Tačan uzrok ulceroznog kolitisa nije potpuno poznat, ali se smatra da se razvija usled kombinacije faktora:
- Genetika - nekoliko istraživanja je otkrilo da postoji genetska predispozicija za razvoj ove bolesti
- Imunuloški sistem - osobe sa poremećajem u imunološkom sistemu imaju više predispozicija da obole od ulceroznog kolitisa
- Spoljašni faktori - infekcije, pušenje, upotreba određenih lekova (npr. antibiotici, NSAR), i određen tip ishrane, mogu imati uticaj na razvoj bolesti
Simptomi ulceroznog kolitisa
Jedan od najvažnijih simptoma po kojima se razlikuje od drugih bolesti upala digestivnog trakta, je to što obično ulcerozni kolitis dovodi do stvaranja čireva na sluznici creva. Ostali simptomi kojima se ispoljava bolest su:
- Proliv - dijareja – traje duže od 6 nedelja
- Sveža krv u stolici
- Sluz u stolici
- Lažni pozivi na pražnjenje
- Bolovi i/ili grčevi u stomaku
- Povišena temperatura
- Gubitak apetita i težine
- Umor
- Noćno preznojavanje
- Gubitak menstruacije
Dijagnoza ulceroznog kolitisa
Dijagnoza ulceroznog kolitisa obično počinje sa detaljnom medicinskom istorijom i pregledom simptoma. Da bi se postavila tačna dijagnoza, koristite se nekoliko dijagnostičkih metoda, uključujući:
- Kolonoskopija - najpreciznija dijagnostička metoda za pregled debelog creva. Fleksibilna cev sa kamerom (kolonoskop) se uvodi u debelo crevo kroz anus da bi se dobila slika unutrašnjosti debelog creva, da bi se prikazala upala i čirevi (ako postoje).
- Biopsija - tokom kolonoskopije može se uzeti uzorak tkiva iz creva radi mikroskopskog pregleda kako bi se potvrdila dijagnoza.
- Krvni testovi - koristite se za utvrđivanje upale, anemije ili infekcij. Analize koje se najčešće koriste su: KKS (kompletna krvna slika, sedimentacija, CRP (C reaktivni protein, antitela ANCA i ASCA).
- Radiološke metode - u nekim slučajevima, preporučuje se uraditi rendgen ili CT skeniranje za detaljniji uvid u stanje creeva.
- Koprokultura (analiza stolice na bakterije Yersinia, Clostridium i Campylobacter)
Lečenje ulceroznog kolitisa
Iako ne postoji lek za ulcerozni kolitis, lečenje je usmereno na smanjenje simptoma, kontrolu upale, produžavanje perioda remisije i sprečavanje komplikacija. Lečenje se prilagođava u zavisnosti od težine simptoma, uzroka i specifičnog stanja svakog pacijenta. Glavne opcije lečenja uključuju:
- Medikamentna terapija:
-
-
- Aminosalicilati (Sulfasalazin i Mesalazin) - lekovi koji pomažu u smanjenju upale u crevima.
- Kortikosteroidi - koriste se za brzo smanjenje upale u akutnim fazama bolesti.
- Imunosupresivi (azotioprin) - pomažu u smanjenju aktivnosti imunološkog sistema i sprečavanju daljeg oštećenja creva.
- Biološka terapija ( infliksimab i adalimumab) deluju na monoklonska antitela u imunološkom sistemu i koriste se kada druge terapije ne daju rezultate.
- Antibiotici - kod infekcija ili apscesa
-
-
- Specijalna ishrana kod ulceroznog kolitisa:
- Manji unos hrane bogate vlaknima - zbog otežanog varenja vlakna
- Povećani unos folata, gvožđa, kalcijuma i vitamina B12
- Hirurški zahvati:
-
-
- U slučajevima kada lekovi ne pomažu ili ako postoje ozbiljne komplikacije (kao što je perforacija creva, krvarenje ili ozbiljna infekcija), tada je operacija jedino moguće rešenje.
- Proktokolektomija - to je uklanjanje celokupnog debelog crijeva i rektuma. Ovaj zahvat može izlečiti bolest, ali pacijent će morati da nosi stoma (vrecicu za izmet) nakon operacije.
-
Komplikacije ulceroznog kolitisa
Ako se ulcerozni kolitis ne leči na vreme, može izazvati ozbiljne komplikacije:
- Perforacija creva - kod teških upala može doći do perforacije creva
- Teška krvarenja - dugotrajni čirevi mogu uzrokovati značajan gubitak krvi.
- Osobe sa ulceroznim kolitisom mogu imati povećan rizik od artritisa ili problema sa očima (uveitis).
- Povećan rizik od raka debelog creva - dugotrajna upala debelog creva povećava rizik od razvoja raka debelog crijeva, pa se pacijentima sa ulceroznim kolitisom, zbog čega se kod njih preporučuje preventivna kolonoskopija svake 1-3 godine
Život sa ulceroznim kolitisom
Ulcerozni kolitis je hronična bolest koja može uticati na kvalitet života, ali mnogi ljudi sa ovom bolešću mogu imati normalan život uz pravilno lečenje i praćenje. Važno je da pacijenti sarađuju sa lekarom kako bi pronašli odgovarajuću terapiju i naučili da upravljaju simptomima. Takođe, treba da se izbegavaju faktori koji mogu pogoršati bolest, kao što su stres, nepravilna ishrana i pušenje.
Ako imate simptome koji ukazuju na ulcerozni kolitis, važno je da se obratite gastroenterologu koji će obaviti sve potrebne pretrage i preporučiti odgovarajući tretman. Naša ustanova pruža stručnu dijagnostiku i lečenje u oblasti gastroenterologije, uz pažljiv pristup svakom pacijentu, kako biste dobili najbolju moguću podršku u procesu izlečenja.
Kontaktirajte nas putem telefona +381 21 402 539 , email adrese info@sbparks.rs ili posetite nas na adresi Subotička 41, Novi Sad.
Naš stručni tim, uključujući gastroenterologa Specijalne bolnice P.A.R.K.S. Novi Sad, biće Vam na raspolaganju da pruži sve potrebne informacije i podršku.
