Ultrazvuk štitaste tj. štitne žlezde
12. November 2024.
Kolonoskopija kao prevencija
12. November 2024.EUS ili endoskopski ultrazvuk je minimalno invazivna dijagnostička procedura koja je kombinacija endoskopije i ultrazvuka.
EUS podrazumeva korišćenje tankog, fleksibilnog creva, koji se naziva endoskop. Uvodi se kroz usta ili anus, radi dobijanja slike unutrašnjosti digestivnog trakta i njihovih promena, u isto vreme ultrazvučni aparat se koristi kako bi se napravila detaljna slika unutrašnjih organa i tkiva.
Zvučni talasi visoke frekvencije koje stvara ultrazvuk omogućavaju vizualizaciju digestivnog trakta, kao i ostalih organa kao što su pluća, pankreas, žučna kesa, jetra i limfni čvorovi.
Tokom procedure, endoskop može biti opremljen sa iglom za biopsiju ukoliko postoji potreba za uzimanje uzorka tkiva ili tečnosti koji se kasnije analiziraju u patohistološkoj laboratoriji radi dobijanja definitivne dijagnoze. Ova specifična procedura se naziva EUS vođena iglena biopsija ili EUS vođena iglena aspiracija.
U zavisnosti od potrebe endoskop se može uvoditi kroz grlo ili anus. Ako se uvodi kroz grlo onda se dobija uvid gornji deo digestivnog trakta (jednjak, želudac i deo tankog creva). Dok ako se uvodi kroz anus, tada se dobija prikaz rektuma, debelog creva, i okolnog tkiva (uključujući limfne čvorove).
Uz pomoć ultrazvuka prikazuju se i unutrašnji organi i okolne strukture kao što su pluća, jetra, pankreas, žučna kesa i žučni putevi. EUS sa finom iglom može doći do ovih organa. Na primer, igla može proći kroz zid jednjaka i izvršiti biopsiju okolnih limfnih žlezdi. Takođe EUS nam može prikazati prisustvo kamenčića u žučnim putevima i pankreasu.
Najveća razlika je u tome što kada radimo običan ultrazvuk preko kože, često postoje smetnje poput vazduha u crevima, što smanjuje kvalitet pregleda. Kod endoskopskog ultrazvuka, pošto ulazimo direktno u crevo i sonda je direktno uz zid digestivnog trakta, tih smetnji nema.
KADA SE RADI EUS?
- Procene oštećenosti tkiva kod upala i bolesti
- Pronalaženje žučnih kamenčića u žučnim kanalima
- Otkrivanju lezija
- Utvrđivanje postojanja kancera i njegovo širenje na okolne limfne čvorove
- Procene da li je tumor maligni ili benigni i njegova veličina
- Biopsija - uzimanje uzorka radi izvršenja laboratorijskih analiza
- Dreniranje tečnosti iz cista
- Sprovođenje ciljane terapija
- Dobijanja detaljnih informacija o promenama detektovanim nekom drugom dijagnostičkom metodom
PRIPREMA ZA ENDOSKOPSKI ULTRAZVUK
Ukoliko se radi EUS gornjeg dela digestivnog trakta, priprema je slična kao za gastroskopiju. Pacijent ne sme da doručkuje na dan pregleda, a 5-6 sati pre pregleda ne bi trebao ni vodu da pije. Ako uzima antikoagulantnu terapiju, važno je da nas obavesti kako bismo prilagodili terapiju. Pacijent zatim legne na levi bok, uvede se u anesteziju, gde se daju analgetici i sedativi preko intravenske kanile, a zatim se sonda uvodi u digestivni trakt. Za vreme izvođenja pregleda pacijent je u intravenskoj anesteziji i ne oseća nikakav bol, a anesteziolozi prate vitalne parametre (puls, zasićenjost hemoglobina kiseonikom (SpO2)).
Procedura može trajati od 10-15 minuta do preko sat vremena, zavisno od složenosti zahvata.
Ukoliko se radi EUS donjeg dela digestivnog trakta: biće potrebno klistiranje (čišćenje creva) ili tečna ishrana sa upotrebom laksativa dan pre pregled. I ne uzimanje hrane i tečnosti kao i kod EUS gornjeg digestivnog trakta. Procedura i trajanje je ista kao i kod EUS gornjeg dela digestivnog trakta.
POSLE ENDOSKOPSKOG ULTRAZVUKA
Kada se pregled završi pacijent ostaje pod nadzorom lekara do nekih 2 sata, da se isprati zbog davanje anestezije. Savetuje se da pacijent dođe na pregled sa pratnjom, zbog obezbeđivanja prevoza kući, pošto pacijent ne bi trebalo da upravlja vozilom nakon davanja anestezije.
Gastroenterolog će Vam objasniti nalaz dobijen tokom pregleda i predložiti dalje mere.
Ukoliko je rađena biopsija, dobijeni uzorci će biti poslati patohistološku analizu. Patohistološki rezultati se očekuju da budu gotovi unutar 10 radnih dana.
