Gastroskopija je endoskopska dijagnostička procedura kojom se pregleda unutrašnjost jednjaka, želuca i dvanaestopalačnog creva. Gastroskopija je nezaobilazna dijagnostička procedura za pacijente koji imaju simptome oboljenja gornjeg dela digestivnog trakta.
- Pacijentima koji imaju bol ili bilo kakav diskomfor u gornjem delu digestivnog trakta
- Pacijentima koji imaju simptome refluksa želudačnog ili žučnog sadržaja te osećaju bol ili pečenje iz grudne kosti
- Pacijentima koji osećaju mučninu, povraćaju ili imaju prolive koji traju duže vreme
- Pacijentima koji primećuju crno obojenu stolicu ili povraćaju crn ili krvav sadržaj
- Pacijentima koji imaju osećaj otežanog gutanja ili zastajanja hrane u jednjaku
- Pacijentima koji imaju patološke nalaze drugih dijagnostičkih metoda (RTG, CT, MR)
- Pacijentima kojima se prati zaceljivanje ulkusa ili pacijentima kojima se uzima biopsija sa izrasline koje su primećene drugim dijagnostičkim metodama (RTG, CT, MR)
- Pacijentima koji su malokrvni ili imaju značajan gubitak u telesnoj težini.
Pripreme za gastroskopiju:
- Pre same intervencije će lekar gastroenterolog pregledati svu medicinsku dokumentaciju pacijent ima.
- Potrebno je ne uzimati hranu na usta najmanje 8 sati pre termina gastroskopije ili čak i duže ako se sumnja na usporeno i otežano želudačno pražnjenje. Tečnost na usta se ne uzima minimum 4 sata pre termina gastroskopije.
- Većinu lekova koje pacijent uzima, uzima i na dan gastroskopije. Međutim potrebno je izostaviti lekove koji utiču na koagulaciju krvi ili agregaciju trombocita u dogovoru sa nadležnim lekarom ili lekarom koji izvodi gastroskopiju
- Nakon upoznavanja pacijenta i objašnjenja vezano za gastroskopiju, pacijent potpisuje informativni pristanak za pregled.
Tehnika izvođenja gastroskopije:
Tokom samog pregleda pacijent leži na levom boku. U usta pacijenta se stavlja plastični zaštitnik za usne i zube pacijenta. Ako pacijent ima zubnu protezu koja se skida, istu mora skinuti pre početka pregleda.
Radi pregleda uvodi se savitljiv optički instrument – endoskop - kroz usnu duplju u jednjak, želudac i dvanaestopalačno crevo. Uduvavanjem vazduha gube se nabori organa za varenje, tako da se bolesne (patološke) promene mogu bolje uočiti.
Ako je potrebno (neophodno) tokom pregleda se mogu uzeti uzorci tkiva pomoću malih klješta. Uzimanje uzoraka tkiva i uklanjanje polipa je bezbolno, nasuprot pregledu koji sam po sebi može biti neprijatan.
Od izuzetne je važnosti da pacijent i pored neugodnog pregleda, bude što opušteniji, ne paniči i sluša lekara i medicinsku sestru koji ga posmatraju, prate i vode tokom čitavog pregleda. Na taj način će pregled teći lakše i kraće će trajati. Saradnja pacijenta tokom pregleda je jako bitna.
Ako se pregled radi u analgosedaciji (pacijent se uspava), u pacijentovu ruku se postavlja igla preko koje se daju sedativi, a na nos se plasira nosni kateter za primenu kiseonika.
Tokom i nakon anestezije se prate pacijentovi vitalni parametri, kao što su krvni pritisak, puls, rad srca i nivo kiseonika u krvi.
Pacijent se otpušta kući nakon perioda posmatranja koji traje do 2 sata nakon gastroskopije. Obavezno je da pacijent ima pratnju ukoliko se pregled radi u analgosedaciji, iz razloga što su refleksi i rasuđivanje pacijenta umanjeni, te utiču na sposobnost donošenja odluka i vožnju.
Nakon završene gastroskopije, pacijentu se daje informacija o nalazu koji je utvrđen tokom pregleda. Lekar će pacijentu objasniti prirodu poremećaja i potrebu dalje dijagnostike ili terapije.
ANESTEZIJA
Gastroskopija može da se obavi u lokalnoj ili kratkotrajnoj intravenskoj anesteziji (analgosedijaciji). Potrebno je napomenuti da gastroskopija bez anestezije ne bi trebalo da bude bolna, ali može biti neprijatna zbog prisustva gastroskopa u grlu i jednjaku, ali ne bi trebalo da bude bolna.
Ukoliko se paicjent želi da se gastroskopija izvodi u lokalnoj anesteziji ili postoje kontraindikacije za analgosedaciju, primenice se lokalna anestezija u koja se u vidu gela ili spreja nanosi u ždrelo pre pregleda kako bi se smanjio nadražaj prilikom uvođenja gastroskopa. Prilikom lokalne anestezije gastroskopija može biti neprijatna.
U slučaju da se pacijent opredeli za analgosedaciju, ista će biti primenjena od strane anesteziologa koji tokom procedure prati pacijenta I njegove vitalne znake.
